This book questions the efficiency of propaganda and the affiliated intelligence functions of international organisations by sampling NATO and, to some extent, the UN in peace operations. It examines NATO operations in Bosnia-Herzegovina and Afghanistan in detail as comparative analysis, and considers the commitment of the US military since this is the main driver of the bulk of NATO activities. In addition, the book covers the communication and intelligence activities of the opposing elements in both Bosnia and Afghanistan to offer another comparative approach.

The Middle East region was redesigned in the aftermath of the First World War according to the balance and interests between the world powers of the period. Between the two world wars, there had not been much change in local societies and political mechanisms in the Middle East region. After the Second World War, especially since the 1950s, this region has had an important place in the power struggle between the United States of America and the Soviet Union. In the new global order that emerged after the end of the Cold War, the Middle East region continued to undergo regional fluctuations under the influence of new power dynamics. The United States, which was the only global superpower in the 1990s, was acting according to its own interests with its hegemonic power both in world politics and in the Middle East. However, since the 2000s, the world order has become more polarized, and Russia's interest in the region has increased together with China’s. The main focus of this report is to examine the main driving motives behind the economic and trade relations that were formed between the Kingdom of Saudi Arabia (hereinafter the KSA) and the Russian Federation (hereinafter the RF) since the 1990s. One of the main arguments set forward in this report is that the course of the economic relations between KSA and RF has been guided by the changing political balances and power relations at the global and regional levels. It is clear that explaining bilateral economic relations between countries with only one dimension and simple political (or economic) concepts will be highly unrealistic and extremely insufficient. It is also clear that an explanation based merely on simple economic concepts such as foreign trade, exchange rates, and profit maximization would be incomplete. For these reasons, we find it appropriate to analyze the diplomatic and political relations and developments in the Moscow-Riyadh axis by utilizing an interdisciplinary approach. The perspective of the global political economy offers a powerful explanatory model. In the most recent decades both Moscow and Riyadh have been following proactive foreign policies, and their policy behaviors resemble a complicated mechanism fed from multiple sources. Russia's national economy has been stagnant due to the recent decline in oil prices. Despite the weakening budgetary resources and the economic stagnation, Russia's foreign policy moves are heading towards an extremely proactive trajectory. The important events of the 2000s are the September 11 terrorist attacks, invasion of Iraq by the US, Color Revolutions in the former Soviet geography, 2008 global financial crisis, and the Arab uprisings that have shaken the Middle East since 2010-2011 and their repercussions. These changes have deeply affected the world political system and global governance issues. The Moscow elite focused on two aspects of these changes and developments: the survival of the state and increasing security threats. These major events have fed into Russia's highly assertive and aggressive foreign policy behavior. Military engagement with Georgia in 2008, rapprochement with China and Iran, as well as the improvement of diplomatic relations in the Middle East are some examples in this regard. In particular, Russia's proactive foreign policy behaviors have accelerated since 2012 with Putin’s third term as president, reaching a peak in 2015 when Moscow surprised the international community by actively involving in the Syrian civil war. Since the collapse of the USSR, Russia has been conducting military operations for the first time in a region outside the former Soviet territory. From a global perspective, we observe that Russia's foreign policy has had a significant impact, particularly on Middle Eastern affairs. Russia’s relationship with the Middle East is based on three pillars: restoration of prestige in the global power struggle, security interests, and economic interests (Wasser, 2019). These factors, to a certain extent, also apply to Russia’s bilateral relations with the KSA. Another critical factor in the course of bilateral relations between Saudi Arabia and Russia is the changes in the US perception of global and regional security threats. Especially after the terrorist attacks of September 11, 2001, Saudi Arabia, like all Gulf countries, had its share from the aggressive approach of the US. In the face of Washington's aggressive and unconstructive attitude, the Gulf monarchies had to take some steps for the protection of the status quo. Historically, the relations between the KSA and Russia were mostly shaped by the state of relations between Riyadh and Washington. Yet, the relations between the KSA and Russia have evolved to include economic and political interests in addition to the indirect effects of the power struggle among global powers. Russia's active engagement in the Middle East and the Gulf has both geopolitical and regional dimensions. From the geopolitical point of view, Moscow always looks at the region through the lens of its goal of projecting power at the global level and confronting the West—or simply the US. Thus, regional priorities play a secondary role. Analysts and experts have focused on Russia’s foreign policy actions, including Moscow’s partnership with China, the war against Georgia, conflicts with Ukraine, the annexation of Crimea, military intervention in Syria, and the increasing activism in the Eurasian Economic Union, which can be considered to be in line with Russia’s strategy of balancing the West. Such measures are part of a broader strategy aimed at undermining the cohesion in the rival axis, (US, NATO, and the European Union) thus making the Western alliance unable to plan, formulate, and implement a policy on Russia and its near abroad. As an example of the challenge posed by Moscow to the US and its global liberal order, in June 2021, Russia declared that it would remove its dollar assets and replace them with gold and euros. There is a lack of analytical studies that examine Putin's era in the Russian Federation from a political economy perspective. Many crucial issues and questions are yet to be addressed. The most important question in this regard is what are the main factors behind Moscow’s recent activism in the Middle East? This report tries to answer this question by focusing on the interplay of global power dynamics, ideational and domestic sources of Russian foreign policy under the rubric of the global political economy. In the following sections, the study reviews the bilateral relations between the KSA and RF after the Cold War. In the subsequent section, the main pillars of Russian foreign policy are outlined with a political economy approach. Later, the report reviews the macroeconomic characteristics of these two countries. In the fourth section, the study focuses on bilateral relations in a historical context. In the fifth section, the bilateral relations are discussed under the headings of trade, energy, and investment, to shed light on all those issues. In particular, the study offers an in-depth analysis of trade, investment, and energy questions, where we examine the complex interdependency and other dynamics in the global energy markets that, to some extent, shape the recent coordination between the KSA and the Russian Federation. The final section concludes the report.

Kitapta 21. yüzyılda iz bırakmış Afganistan meselesi farklı ülkelerden akademisyenler ve gazetecilerin perspektiflerinden ele alınmaktadır. 2021’de ABD ve NATO Afganistan’dan çekilirken Taliban’ın ülkedeki kontrolü ele geçirmesinin ardından uluslararası toplumun özellikle Suriye benzeri bir muhtemel göç dalgası tehdidi nedeniyle odaklandığı Afganistan krizi arka planıyla birlikte farklı yönleriyle mercek altına alınmaktadır. Kitapta öncelikle Afgan siyasi ve sosyal yapısı, Sovyet işgali ve “Taliban’ın birinci dönemi incelenmektedir. Ardından 11 Eylül saldırıları ile birlikte ABD’nin Afganistan’a müdahalesi, NATO’nun operasyon komutasını devralması ve ülkede değişen dengelere odaklanılmaktadır. Kitapta ayrıca ABD’nin çekilmesinden sonra bölgesel dinamiklerde yaşanan değişimle birlikte Türkiye, Rusya, İran, Pakistan ve Körfez ülkeleri gibi aktörlerin Afganistan politikaları detaylı analiz edilmektedir.

Terörizm, çağın şartları nedeniyle tamamen yok edilmesi mümkün olmayan ancak yönetilmesi ve marjinalleştirilmesi gereken bir muammadır. Batılı ülkeler bir yandan küresel terörizmle mücadele ettiğini ileri sürerken Türkiye’nin teröristlerle ve terörizmle mücadelesinde ise çelişkili politikalar yürütmektedir. Bu nedenle Türkiye kendi göbeğini kesme ve çare üretme yoluna girerek terörün her çeşidine mukabelede bulunmuştur. Terörizmle ilgili alanyazında mevcut eserlere katkı sağlamak adına bu kitap, Türkiye’nin terörizmle mücadelesinde sivil ve asker kökenli akademisyen ve araştırmacıları bir araya getirerek farklı görüşleri okuyucuya sunmayı ve genel bir perspektif kazandırmayı amaçlamaktadır. Güvenliğin maliyetinin ölçülemeyeceği anlayışıyla Türkiye’nin terörizmle mücadelesinde kavram, hukuk, süreç, ekonomi, yöntem ve sonuç uzanımına odaklanan kitap terörizm ile ilgili yazına merakı olanlara katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Ortadoğu’da birçok ülkede koronavirüs salgınının ulaştığı boyutlarla ilgili gerçek rakamlara ulaşmak pek mümkün değil. Söz konusu çatışma bölgelerinde salgın ile iç çatışma iç içe geçmiş görünüyor. Uluslararası kurumlar ise “uyarı”dan öte bir pozisyon almış değiller. Mevcut durum iki sorunun cevabı konusunda merak uyandırmaktadır. Birinci soru salgının mevcut çatışmaların yoğunluğunu ve şiddetini etkileyip etkilemediğiyle ilgilidir. Bazı çatışma bölgelerinde ateşkes ilan edilmiş olsa da genel kanaat silahlı grupların salgının neden olduğu belirsizlik ve hareketsizliği bir fırsat olarak gördüğü yönündedir. İkincisi salgının devlet, devlet dışı silahlı gruplar ve terör örgütlerinin dahil olduğu çatışmaların geleceğini nasıl etkileyeceği konusudur. Bu ikinci sorunun cevabını tam olarak vermenin henüz mümkün olmadığı anlaşılıyor. Elinizdeki rapor bu iki sorunun cevaplarını vermeye yönelik bir çabadır…

Eylül sayımızla, bir aylık aramızı sonlandırıp, yeniden merhaba diyoruz. Yeni dünya jeopolitiğinin sarsıcı ayak sesleri, Afrika’dan gelen darbe haberleriyle zihinlerimizde kuvvetli bir şekilde yankılanmaya başladı. Bu sayımızda, Afrika’daki bu darbeleri; nedenleri, eksenlerde yaşanan kırılmalar ve muhtemel sonuçlarıyla okumaya çalıştık. Yine bu sayımızda Afrika’daki darbelerin Türkiye’nin neresine düştüğüne dair sorular da dahil olmak üzere Türk dış politikasının bundan sonraki yönünü Prof. Dr. Muhittin Ataman, Prof. Dr. Murat Yeşiltaş ve Prof. Dr. Talha Köse ile konuştuk. Nijer darbesinin küresel yansımalarını Dolapo Fakuade, Batı’nın ECOWAS üzerinden Nijer darbesine müdahale girişimlerini Kaan Devecioğlu, iktidar mücadelesinin felakete dönüşmek üzere olduğu Sudan’ı Enver Arpa yorumladı. Senagal’den Somali’ye Sahel bölgesinde artan terör tehditlerini Isidore Agha, Doğu Afrika’daki radikalleşmeyi Felix Shihundu çok boyutlu bir bakış açısıyla sizlere sundu. Afrika’daki bu darbelerin Türkiye yansımalarını ise üç ayrı yazıda; “Nijer Krizinin Türkiye’ye Yansımaları, Bölgesel ve Güvenlik Ortaklığı” başlığıyla Tunç Demirtaş, “Libya Afrika’nın Neresinde?” başlığıyla Bilgehan Öztürk, “Afrika’nın Savunma ve Güvenlik Anlayışında Türk Savunma Sanayiinin Etkisi başlığıyla Ahmet Alemdar, kapsamlı bir çerçevede kaleme aldı. Türk eğitiminin yurt dışındaki taşıyıcısı Türkiye Maarif Vakfı’nı, başında bulunan bir isim, Birol Akgün kaleme alırken, Muhittin Şimşek Türk dünyasındaki eğitim bütünleşmesini, Erman Akıllı ise Türkiye ve dünyadaki yükseköğrenimin uluslararasılaşmasını masaya yatırdı. Eğitim dosyamız içinde Muhittin Ataman’ın doçentlik başvurusundaki sorunlar ve nedenleri, görev tecrübeleri ışığında yorumladığı makalesi de var. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Eylül’de, dünyanın gözünün üzerinde olacağı iki kritik zirveye katılacak; Hindistan’daki G20 Zirvesi ve BM Genel Kurulu. Filiz Eryılmaz G20 zirvesinin gündemini ve konuşulacak olanları, Kemal İnat her dönem yeniden gündeme gelen BM’de reformun, neden mümkün olamadığını anlattı. Bu ayki sayımızda Rusya okumalarımız da külliyetli bir yer kaplıyor. Mehmet A. Kancı, liderinin tartışılan bir uçak kazası sonrasında sahneden çekilmesiyle çokça konuşulan Wagner’e, Rus devlet aklı üzerinden projeksiyon tutarken, Yücel Acer tahıl anlaşmasından çekilen Rusya’nın iddialarının hukuki ve rasyonel zeminini sorguladı. Murat Aslan ise Rusya-Ukrayna Savaşı’ndaki asimetrik mücadeleye ışık tuttu. Dış politika okumalarımız içinde Engin Koç’un, Suudi Arabistan ile İsrail arasında utangaç bir şekilde devam eden ilişkinin incelemesi de bulunuyor. Yeni üyelerin katılımıyla bir kez daha dünyanın gündeminde üst sıralara yükselen BRICS’in ekonomik yapısının röntgenini ise Deniz İstikbal çekti. Siyaset dosyamızda, 100 yaşına giren CHP’yi Baki Laleoğlu anlatırken, yerel seçimlere tek başına gireceğini açıklayan İYİ Parti’nin bu söylemindeki tutarsızlıkları Zakir Avşar aktardı. Yenal Göksun, sosyal medyada yalanlar üzerinde yükselen yabancı karşıtlığını ve dayandığı safsataları, Hamit Emrah Beriş ise son dönemde görünür hale gelen kültürel iktidar mücadelesini mercek altına aldı. Cenay Babaoğlu da Türkiye’de akıllı şehirler ile belediyeler arasındaki ilişkiyi anlattı. Bu sayımızda, iki de kitap tanıtımımız var; Mehmet Babacan, SETA yayınlarından çıkan “Türkiye’nin İstiklali: Milli Teknoloji Hamlesi” ile “İran’da Değişim Siyaseti: Hatemi Döneminde Reform Mücadelesi”ni inceledi. Ekim sayımızda görüşmek üzere…

Hem yeni yıla hem de devraldığım Genel Yayın Koordinatörlüğü görevi itibarıyla Kriter okuyucularına taze bir merhaba. Uzun zamandır başarıyla yürüttüğü görevini şahsıma devreden Ferhat Pirinççi’ye emekleri için teşekkürlerimi sunuyorum. Savaşlar, çatışmalar ve İsrail’in 80 günü aşan Gazze’deki katliamları eşliğinde girdiğimiz yeni yılın ilk sayısında konuğumuz Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler oldu. Jeopolitik kırılmaların yol açtığı bu savaşlar ve katliamların, ülkemizi de savunma ve güvenlik odaklı bir sarmala sokma ihtimaline binaen, yapılanları ve yapılacakları anlatan Bakan Güler, bilhassa ABD ile ilişkilerimizi ve F16 alımına dair son gelişmeleri de bizlere aktardı. Geçtiğimiz yılın önemli olaylarını “2023 Almanak” kronolojisiyle her Ocak’ta olduğu gibi yine sizlere sunuyoruz. Dünyadan ve Türkiye’den önemli olayların yer aldığı listede; depremden savaşa, düzenlenen zirvelerden önemli ikili görüşmelere kadar siyasetten ekonomiye hemen her alandan başlıklar bulunuyor. Kriter olarak yeni yıla girerken yazarlarımızın 2024 öngörülerini aktardıkları bir dosya hazırladık. Yücel Acer, Türkiye’nin Ege ve Doğu Akdeniz politikası üzerine değerlendirme kaleme alırken, Tuncay Kardaş büyük güçler rekabetini, 2024 perspektifinden inceledi. Yeni yıl öngörülerinde Avrupa’ya Yıldırım Turan, Ortadoğu’ya İsmail Numan Telci, Afrika’ya ise Tunç Demirtaş odaklandı. Tüm insanlığın kapanmayan yarası, Filistin-İsrail gündemini dış politika dosyamızda, yeni yılda da ele aldık. Küresel şiddet ablukasında insan haklarının çöküşünü Muharrem Kılıç aktarırken, İsrail’in savaş suçlarını ve uluslararası ceza mahkemesinin yetki alanını Cem Duran Uzun masaya yatırdı. İsrail sorununun akademik özgürlüklere olumsuz etkisini ABD örneği üzerinden Serdar Gülener irdelerken, Gazze katliamlarının dünya kamuoyuna aksettirilmesinde önemli bir işlev gören Türk kamu yayıncılığının çerçevesini Meryem İlayda Atlas sundu. İsrail saldırılarının Gazze’de yaşattığı yıkım çok büyük. Haydar Oruç, İsrail’in Aksa Tufanı’nı araçsallaştırarak arka planda kotardığı farklı niyetlerinin röntgenini çekerken, Levant cephesindeki Hizbullah-İsrail itişmesine Mustafa Yetim, trajedi ve fırsatlar ikilemindeki Gazze ekonomisine ise Bilal Bağış dikkat çekti. Dış politikanın diğer başlıklarına da yeni sayımızda yer verdik. Türk-Yunan ilişkilerinde yeni dönemi Murat Aslan, İran medyasında artan Türkiye karşıtlığını İsmail Sarı, Irak’taki yerel seçimlerin iç dengelere etkisini de Ali Semin analiz etti. Putin’in Körfez ziyareti sonrası gelişmeleri ve Suud-BAE stratejisini Gökhan Ereli değerlendirdi. Azerbaycan ile Ermenistan arasında yaşanan son gelişmelerin barış anlaşmasına ulaşıp ulaşmayacağına ise Orhan Valiyev cevap aradı. Hızlı gelişen teknoloji ayağında dünyanın gündemi, yapay zekâ. AB’nin yapay zekâ hakkındaki düzenlemelerinin değerlendirmesini Gloria Shkurti Özdemir yazdı. Savaş ve kaos gündemi arasında kendine yer bulan iklim değişikliği konulu COP28 Zirvesine Büşra Zeynep Özdemir yoğunlaştı. Yeni yıl demek Türkiye için yerel seçimlerin yaklaşması demek. Mart’taki yerel seçimlere hazırlanan partilerin değerlendirmelerinin yer aldığı siyaset dosyamızda Hamit Emrah Beriş AK Parti’nin stratejisini ele alırken, CHP’nin başkan değişimiyle birlikte gelen yeni DEM Parti yaklaşımını Baki Laleoğlu inceledi. Fatma Zehra Özdemir ise İYİ Parti’de bitmeyen krizlerin üzerinde durdu. Son dönemde halkın en büyük sorunlarından olan başıboş sokak köpekleri meselesini de tüm detayları ve çözüm önerileriyle Faruk Taşçı kaleme aldı. Gelecek sayımızda görüşmek üzere.

Yaklaşan seçimler, terörle mücadele, İsrail’in saldırıları ve deprem bölgesindeki çalışmalar başlıklarıyla yoğun ve dolu bir sayı hazırladık. Çevreyi, deprem bölgesindeki gelişmeleri, sosyal konut çalışmalarını ve daha fazlasını alanında yetkili bir isimle; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki ile konuştuk. Yoğun gündemin en dolu başlıklarından olan dış politika dosyamızda, Ortadoğu’daki bölgesel çatışma ihtimalini inceleyen Muhittin Ataman, küresel ve bölgesel güçlerin beklentilerini ve pozisyonlarını değerlendirdi. İsrail’in işlediği soykırım suçunun mahkemeye taşınmasını ele alan Yücel Acer, Uluslararası Adalet Divanı’nın kararlarını, Zafer Meşe ise İsrail’in uluslararası hukuku ihlal eden saldırılarına Almanya’nın neden destek verdiğini açıkladı. Gazze’deki direnişin mahiyetini ve büyüme potansiyelini Hüseyin Mercan ele alırken, HAMAS’ın hem en büyük rakibi hem de İsrail hapishanelerinden serbest bırakılmasını öncelikle istediği bir Filistinli liderin, Mervan Bergusi’nin portresini, Talha İsmail Duman çizdi. İsrail’in Kara Şabat travmasını Tuğçe Ersoy Ceylan kaleme alırken, Gökhan Çınkara rezerv askerler üzerinden İsrail’in toplum yapısına mercek tuttu. İsrail’in 7 Ekim’deki istihbarat zafiyetini ise Emre Karaca ve Alp Cenk Arslan birlikte yorumladılar. Ömer Behram Özdemir, Amman-Şam normalleşme girişiminin başarısızlığını ve son günlerde iki ülke arasında gerginliğe yol açan olayları incelerken, Tunç Demirtaş, Kızıldeniz’de artan gerilim üzerinden ivmelenen jeopolitik riskleri yazdı. Körfez ülkelerinin Yemen krizi yaklaşımlarına Mehmet Rakipoğlu, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Türkiye ziyareti ve sonuçlarına ise Hakkı Uygur odaklandı. Sınır ötesinde operasyonlar devam ederken gelen şehit haberleriyle derinden sarsıldık. Murat Aslan, önemi ve zorluğu her defasında dile getirilen terörizmle mücadele hakkında bir çerçeve sunarken, Kutluhan Görücü, güncel gelişmeler eşliğinde terörle mücadelenin taktik ve stratejik nabzını tuttu. Mücadelenin en büyük çarpanlarından biri olan savunma sanayiinin payını ve etkisini Rıfat Öncel masaya yatırırken, Zakir Avşar şehit haberlerini bile malzeme yaparak Türkiye’yi hedef alanlara başka bir Türkiye olmadığını hatırlattı. Seneidevriyesini yaşadığımız 6 Şubat depremlerinin ardından bir yılda gerçekleştirilen kamusal ve sosyal politikaları Faruk Taşçı, yeni acıların yaşanmaması için TOKİ ve kentsel dönüşüm çalışmalarını ise Veli Böke detaylıca anlattı. Bir yılın ardından depremin makroekonomik resmini ise Bilal Bağış ortaya koydu. İki aydan daha az bir sürenin kaldığı yerel seçimlerde siyaset hararetleniyor. AK Parti’nin seçim beyannamesini Baki Laleoğlu irdelerken, mahalli seçimlerin yerel aktörlerini ve siyaset üretimini İhsan Aktaş kapsamlı ve çok boyutlu bir şekilde ele aldı. Metin Özkan ittifaklar, adaylar ve vizyon başlıkları üzerinden siyasal partilerin yerel seçim stratejilerini arka planıyla çözümlerken, İstanbul ve Türkiye’deki belediyeciliği ise Cenay Babaoğlu yazdı. Hızlı ve aktif gündemle beraber Türkiye uzaya ilk astronotunu gönderdi. Uzayda açılan yeni çağın Türk bilimine getirdiklerini, çalışmaları, gelişmeleri ve muhtemel sonrasını Gloria Shkurti Özdemir kaleme aldı. Kitaplık bölümünde bu ay SETA Vakfı yayınlarından çıkan 2023’te Türkiye ile Nasıl Bir Ortaklık: Türkiye-AB İlişkilerini Yeniden İşler Kılmak başlıklı iki kitabı, Mehmet Babacan sizler için değerlendirdi. Gelecek sayıda görüşmek üzere…