Przedsiębiorczość wiejska i jej przejawy w kontekście funkcjonowania podmiotów, instytucji oraz realizacji założeń koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju wsi i rolnictwa. Ponieważ instytucje, będące m.in. przedmiotem niniejszej analizy, poddawane są ciągłej ewolucji (co jest właściwe dla podejścia nowej ekonomii instytucjonalnej) – zmiany w ich funkcjonowaniu wymagają badań wypełniających luki poznawcze, będące wynikiem zmieniającego się paradygmatu rozwoju obszarów wiejskich. Badanie to ma także pomóc zrozumieć charakter działalności przedsiębiorczej i jej znaczenia w budżetach rodzin z gospodarstw rolnych o różnej wielkości ekonomicznej. Ponadto niniejsza analiza zakłada określenie efektywności funkcjonowania różnych podmiotów otoczenia instytucyjnego przedsiębiorczości wiejskiej. Obejmuje to m.in. charakterystykę podmiotów doradczo-szkoleniowych, działających na rzecz rozwoju przedsiębiorczości. Najważniejsze otoczenie dla przedsiębiorstw tworzą instytucje publiczne, a określenie efektów oddziaływania polityki rozwoju (regionalnej i wiejskiej) stanowić może przyczynek do zrozumienia zjawiska synergii oddziaływania różnych instrumentów polityki publicznej. Kolejnym obszarem badawczym niniejszej pracy jest jakość funkcjonowania administracji regionalnej w kontekście kształtowania otoczenia przedsiębiorczości, z uwzględnieniem koncepcji dobrego rządzenia (good governance). Koncepcja wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich ma ugruntowany dorobek badawczy i pozostaje aktualnym podejściem do zrozumienia zjawisk, procesów i zmieniających się instytucji oraz interakcji pomiędzy nimi (stąd odejście od sektorowego na rzecz systemowego postrzegania obszarów wiejskich). Przedsiębiorczość stanowi centralny element wielofunkcyjnego rozwoju stąd wymaga ujęcia dynamicznego i uwzględniania interakcji z pozostałymi kategoriami społeczno-ekonomicznymi.

The article discusses the progress of changes in the area structure of individual farms and related to this changes in the number of workers in agriculture as well as the issue of unused labor resources in Poland. The research material are public statistics data (Polish Statistical Office - GUS) and the results of own research carried out at IAFE-NRI. A detailed analysis of the decline in the share of people working in agriculture among the total number of employed in our country indicates that in the recent period the scale of decline in the value of this indicator is accelerating. These tendencies were mainly the result of a much larger than before increase in the number of non-agricultural workers, especially among rural residents.

Primary objective of the study is the empirical verification of the hypothesis that countries of the Visegrad Group, although different in terms of the agrarian structures, face the same problems related to rural systems, population and conditions for growth in rural economy. We base on Eurostat data and literature studies to show the basic common and different characteristics of rural development in all four analyzed countries. It can be considered that while the Visegrad Group countries are characterized by different models of agricultural development that affect the picture of rural areas in these regions, structural problems, such as unfavorable demographic trends and the general level of economic development in relation to the EU average remain at a similar level. It should be emphasized that it is agriculture as a sector, its diversity in particular countries, diversified level of development (agricultural productivity) that makes it difficult to integrate development mechanisms directed by individual countries to rural areas.

The importance of human capital - theoretical remarks. Selected determinants of human capital in rural areas in Poland. The social and demographic structure and vocational activeness of populations from holdings with various competitive abilities.

Making up for differences in the regional development is one of the main challenges facing the European Union in the context of the integration of European countries. Against this background, particularly visible are the relations among the EU sectoral policies, in this case (regional) cohesion policy instruments and CAP second pillar instruments (rural policy). The article analyses the types of interventions of the CAP second pillar instruments and regional operational programmes in the implementation period from 2007 to 2013. The paper analyses the relations between inputs for the individual axes and subjects of the rural and regional policy subjects and the selected characteristics of the socio-economic development at the local level (districts). Information on the amount of support under 16 Regional Operational Programmes (ROPs) comes from the SIMIK database, while the data on the Rural Development Programme (RDP) and regional characteristics - from the Local Data Bank of the Central Statistical Office (GUS). The study showed that, at the local level, the effects of implementing the RDP and ROP are complementary while the measures within the individual axes of intervention of both sectoral policies are related to different regional development characteristics.