The general objectives of the shellfish bed restoration pilots in the Voordelta are: to select suitable locations for shellfish bed restoration, identify critical factors for shellfish bed development, develop methods for shellfish bed restoration and explore the implications of this project for shellfish bed restoration in the wider North Sea area.

Op een viertal locaties is er onderzocht of er op vijftien meter of ondieper schade aan het bodemleven als gevolg van zuurstofarme condities waarneembaar is. Op elke locatie werden meerdere sublocaties bezocht, om een verscheidenheid aan diepte aan weerszijden van de vaargeul te onderzoeken. Dit resulteerde in tien sublocaties. Op vijf van de tien sublocaties werden witte schimmelplekken aangetroffen die karakteristiek zijn voor zuurstofarme condities eerder in het jaar. De locaties bevonden zich in het Springersdiep, aan de zuidkant van Hompelvoet en in de bocht van St. Jacob. Dit betrof vooral locaties met een zachtsubstraat (slib) bodem. Op deze locaties was geen gezonde levensgemeenschap waarneembaar, slechts enkele grondels en krabben kwamen hier voor dit duidt op grote schade van zuurstofarme condities. Op het zachte substraat elders in de Grevelingen en de Oosterschelde komen wel uitgebreide levensgemeenschappen met relatief hoge dichtheden van soorten en individuen voor.

In het huidige Nederlandse aquatische onderzoek wordt gebruik gemaakt van verschillende typen bodemhappers om bodemfauna te bemonsteren. Veel gebruikte bodemhappers zijn bijvoorbeeld de Van Veen happer en de Birge-Ekman happer. Vaak wordt aangenomen dat al het bodemleven onder het bemonsteringsoppervlakte van de happer wordt bemonsterd. De Van Veen- en Birge-Ekman happer bemonsteren goed op zacht slib en vlak zand, maar ondervinden ernstige beperkingen op een talud, op vegetatie en op grovere partikels zoals schelpen. De beperkingen en faalfactoren van de verschillende happers zijn inzichtelijk gemaakt met onderwater waarnemingen en videobeelden. Deze videobeelden zijn op DVD bijgevoegd bij dit rapport.

In de Westerschelde moet 600 ha nieuwe natuur worden gerealiseerd. De locaties voor 300 ha zijn al vastgelegd, maar voor de overige 300 ha worden nog geschikte locaties gezocht. Eén van de mogelijkheden is het gebied van het project Waterdunen, dat bestaat uit een combinatie van kustversterking en 300 ha gebiedsontwikkeling, waarbij in de voormalige landbouwpolder estuariene natuur wordt ontwikkeld in combinatie met de gewenste recreatief-toeristische kwaliteitsslag.

Muskusratten en beverratten worden in Nederland bestreden voor de veiligheid van onze waterkeringen en ter voorkoming van economische en ecologische schade. In de huidige situatie met bestrijding zijn tot nu toe onveilige situaties en belangrijke schades uitgebleven. Door stijgende vangsten in de beginjaren van deze eeuw zijn maatschappelijke en bestuurlijke vragen ontstaan over nut en noodzaak van de muskusrattenbestrijding. Te denken valt aan de vraag of de veiligheid werkelijk in het geding is, bestrijden effectief is, bijvangsten verder voorkomen kunnen worden en dergelijke. Dit voorliggende rapport is het resultaat van het onderzoek naar alternatieve strategieën voor de bestrijding van muskusratten, deelonderzoek nr. 4 uit het onderzoeksprogramma.