Yoğun bir seçim atmosferini geride bıraktık. Şimdi, Türkiye Yüzyılı Vizyonu için adım adım ilerlemenin vakti. Ekonomi, dış politika ve siyasetin gündemi ise tüm hızıyla devam ediyor. Üzerinden tam yedi yıl geçen 15 Temmuz hain darbe girişimi, asrın felaketi olarak andığımız 6 Şubat depremleri, devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı, ekonomik dalgalanmalara yönelik adımlar, NATO zirvesi, Fransa ve Rusya’daki gelişmeler ve daha fazlası, başlıklar halinde gündemimizde. Önümüzdeki dönemi, Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz ile konuştuk. 15 Temmuz’a dair bugün gelinen noktayı, deprem bölgesi için yapılanları, dış politika hedeflerini ve ekonominin durumunu Türkiye Yüzyılı vizyonu bağlamında değerlendirdi. Unutmadığımız, unutamadığımız 15 Temmuz’a dair gelişmeleri ele aldığımız bir dosya hazırladık. Cemil Koçak 27 Mayıs öncesinde darbeye giden süreçte yapılanlarla, 15 Temmuz öncesi yaşananların birebir benzerliklerini kaleme alırken, Hakkı Öcal darbeci zihniyetin nasıl desteksiz bırakıldığını anlattı. Atilla Yayla, 15 Temmuz’u, dini gruplar ve sadakat başlığıyla incelerken, Abdülkadir Çay da direnişi sivil toplum bazında değerlendirdi. Türkiye’nin 15 Temmuz sonrasında makas değiştiren dış politikasını ve siyasi ilişkilerini Şuay Nilhan Açıkalın yorumladı. Propaganda makinesi FETÖ’nün, yurt dışından Türkiye’ye yönelik eylem, taktik ve stratejilerini Yenal Göksun ortaya koyarken, Cem Duran Uzun yedi yılın ardından FETÖ ve darbe davalarının geldiği noktayı, Mert Hüseyin Akgün ise FETÖ ile mücadele ve sonrasını, 17/25 Aralık’tan başlayarak dönem dönem masaya yatırdı. Seçimin ardında bıraktığı hesaplaşmaların muhalefetteki yansımaları siyaset başlığımızda. Erol Erdoğan seçim sürecinde çok konuşulan gençlerin muhalifliğini; nedenleri, anlamı ve sonuçlarıyla inceledi. Baki Laleoğlu muhalefet kanadının seçim sonrası genel bir değerlendirmesini yaparken, Hamit Emrah Beriş CHP’nin neden kazanamadığını irdeledi. İYİ Parti’deki gidişata Zakir Avşar, HDP’nin yapamadığı öz eleştirisine Cengiz Alğan odaklandı. Kadim devlet bakiyesi ve 20 yıllık iktidar sonrası en sessiz devrim olan sosyal politikalara Abdulkadir Develi ve Mustafa Erdem kapsamlı bir çerçeve sunarken, Türkiye Yüzyılı’ndaki kültür politikalarını, kültürel hegemonya tartışmaları içerisinde Metin Özkan, Batıcı vesayet odaklarının nefret dilini ve sosyolojik dinamiklerini Oğuzhan Bilgin ele aldı. 2023 belediye seçimleri yaklaşırken belediye meclislerinin yetkileri çerçevesinde ilişkileri Cenay Babaoğlu, İstanbul ve Ankara belediye başkanlarının kaybolan, bulunamayan, görülemeyen vaatlerini Oğuzhan Erdoğan anlattı. Küresel güç mücadelesinde uluslararası sisteme meydan okuyan BRICS’in potansiyelini ve zaaflarını Kemal İnat, Litvanya’da gerçekleşen NATO Zirvesi’nin gündem başlıklarını Rıfat Öncel yorumladı. Fransa’daki şiddet sarmalının nedenlerini 20 yıl öncesine giderek Belkıs Kılıçkaya yazdı. Zafer Meşe ise Avrupa’da aşırı sağ partilerin yükselişlerinin arka planından bahsederken, Mehmet Ayfer Kancı uluslararası düzlemdeki gelişmeler ışığında Rusya-Ukrayna Savaşı için durum ve gelişme tespitlerinde bulundu. Rusya’daki Wagner hareketlenmesinin Afrika’ya muhtemel etkilerini Tunç Demirtaş anlattı. Türkiye gibi iki turlu seçim yaşayan Yunanistan’ı ele alan Mehmet Uğur Ekinci ve Yusuf Yusufoğlu da seçimlerin ardından ülke siyasetindeki denklemleri aktardılar. Sibel Düz örgüte yönelik Avrupa ülkelerinin muğlak ve müsamahakar tutumuna karşı PKK ile Avrupa’da yapılacak etkin mücadeleye, Can Acun ise PKK ile mücadelede yeni kabinedeki isimlere ve Irak ile Suriye’deki gelecek planlarına dikkat çekti. Ankara-Brüksel ilişkilerinde olumlu gündeme ve gelecek beklentilerine Vişne Korkmaz yoğunlaştı. Yeni dünyamızın baş aktörlerinden olan yapay zekânın geleceğini, umut ve kıyamet ikilemiyle Gloria Shkurti Özdemir inceledi. Kitaplık köşemizde bu ay Mehmet Babacan, bir klasik haline gelen yıllığı, SETA Vakfı Yayınlarından çıkan “Türk Dış Politikası Yıllığı 2022”yi tanıttı. Kriter ailesi olarak 15 Temmuz şehitlerimize rahmet, ailelerine ve yakınlarına bir kez daha başsağlığı diliyoruz. Eylül’de görüşmek üzere…

Sekizinci yılında, unutamadığımız 15 Temmuz’u bu sayımızda da ele aldık. 15 Temmuz’dan alınacak darbe karşıtı dersleri Atilla Yayla, darbe gerçeği ve din istismarını da Mert Hüseyin Akgün yazdı. Siyaset dosyamızda AK Parti’deki değişimin zaman ve kapsamını Hamit Emrah Beriş, Cumhur İttifakı’nın devam eden birliğini ise Zakir Avşar analiz etti. Seçim sonrası siyasette yumuşama sürecine dair yaşanan gelişmeleri Murat Yılmaz ele alırken, CHP’deki parti içi mücadeleyi Fatma Zehra Özdemir, Türk solunun “acıklı hikayesini” ise Cengiz Alğan kaleme aldı. Baki Laleoğlu da benzerlerine Avrupa’da rastladığımız göçmen karşıtlığının Türkiye serencamına projeksiyon tuttu. Birden fazla ara başlıktan oluşan dış politika ve güvenlik dosyasında girişi Kemal İnat’ın küresel çatışma risklerine dair yazısı ile gerçekleştirdik. Kıbrıs’ta çözüme dair müzakerelerin durumunu Yücel Acer baştan sona derinlemesine anlattı. Ankara’nın BRICS ve ŞİÖ ilgisini Vişne Korkmaz, geçtiğimiz ay gerçekleşen Hakan Fidan’ın Çin ziyaretinden çıkarılacak sonuçları ve Türkiye-Çin ilişkilerinin geldiği noktayı ise Diren Doğan masaya yatırdı. NATO cephesinde görünen değişimi, NATO zirvesi bağlamında Mehmet Ayfer Kancı işlerken; AB genişlemesindeki adımların arka planını Aylin Ünver Noi, Fransa’nın siyasi krizlerini Ömer Aydın ve kıtada istikrarı yok eden AP seçimlerini Zafer Meşe yorumladı. Rusya-Ukrayna Savaşı ve olası senaryolara cephe cephe Mehmet Çağatay Güler odaklanırken, Hizbullah-İsrail gerilimini, çıkma ihtimali her geçen gün artan savaşın korkutucu yanlarını ve olası sonuçlarını Mustafa Yetim inceledi. Ortadoğu’nun kâbusu haline gelen bu gerilimi sahadan gözlemleriyle Emre Karaca ele aldı. 7 Ekim’den beri süren soykırıma rağmen “Gazze’de politik süreç başlayabilir mi?” sorusuna Gökhan Çınkara cevap aradı. Reisi’nin kaza sonucu ölümünün ardından seçilen Mesud Pezeşkiyan’ın İran için çizeceği yeni dış politika yaklaşımını Oral Toğa, yeni başkanın kişiliği üzerinden değerlendirdi. ABD ile Suudi Arabistan ilişkilerinin dönüşümü ve geleceğini Mehmet Rakipoğlu, DEAŞ’ın geleceğine dair öngörüleri Ömer Behram Özdemir irdeledi. Somali-Etiyopya sorununda Türkiye’nin kolaylaştırıcı rolüne değinen Tunç Demirtaş, bölgesel dinamikler üzerinden Türkiye’nin Afrika Boynuzu politikasının kapsamlı bir okumasını da yaptı. Modi’nin üçüncü dönem başkanlığının Hindistan’a getireceği küresel siyasi vizyonu ise Duygu Çağla Bayram okuyucuya sundu. Yeni dünya teknolojisinin çip ihtiyacını ve çip teknolojisindeki gelişmeleri, yerli ve milli çip üretimindeki atılımlarımız üzerinden Gloria Shkurti Özdemir, Türkiye’nin ilk yerli ve milli uydusu TÜRKSAT 6A’nın uzaya gönderilmesinin haberleşmenin bağımsızlaşmasındaki rolünü ise Ahmet Alemdar, çok boyutlu bir bakış açısıyla gündeme getirdi. Son dosyamız olan toplum ve ekonomide, İsmail Güleç, son dönemde ön plana çıkan youtube tartışmaları üzerinden, geçmişteki münazara adabını anlattı. Engelli haklarının Türkiye’deki dönüşüm hikayesine Cenay Babaoğlu; yeşil ve mavi ekonomilerin tüm yönlerine Yüksel Okşak, yeni vergi düzenlemelerinin etkilerine ise Abdulkadir Develi ve Memduh Ünal birlikte yoğunlaştılar. Yapay zekâda kullanılan büyük dil modellerinin küreselliğini Fatih Sinan Esen sorgularken, Erman Akıllı yapay zekâ çağında mahremiyeti korumanın gerekliliğini ortaya koydu. Her sene olduğu gibi yaz döneminde dopdolu içerikle Temmuz-Ağustos ortak sayımız sizler için hazırlandı. Gelecek sayı için Eylül’de görüşmek üzere…

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye Yüzyılı’nın en önemli başlıklarından biri olarak saydığı yeni ve sivil anayasa meselesini, Kriter olarak masaya yatırdık. Aslında uzun yıllardır kanayan yara, eksik kalan parça olarak görülen darbe anayasasından kurtularak sivil bir anayasa yapma çalışmaları, Meclis’in yeni döneminde kendine en ön sırada yer buluyor. Konuya ilişkin akla gelen ilk isim olan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanımız Numan Kurtulmuş ile Meclis’in çalışma başlıklarına, yeni anayasa gündemine ve dış politikaya dair detaylı bir söyleşi gerçekleştirdik. Bu ay kapağa da taşıdığımız dosya konusu “Anayasa” başlığında, yüzüncü yılında darbe anayasalarıyla dolu mazisini temizlemeye çalışan bir Türkiye var. Sivil ve yeni bir anayasa ihtiyacının nedenlerini Cem Duran Uzun detaylarıyla kaleme alırken, “Vesayetten Arınmış Bir Anayasa” başlığıyla, geçmişin zincirlerini Hamit Emrah Beriş aktardı. Muharrem Kılıç, anayasa yapımında hak ve özgürlükler temelini konu edinirken, Mert Hüseyin Akgün anayasa çalışmalarında Meclis aritmetiğini ve muhtemel düzenlemeleri, Murat Yılmaz ise 100 yıllık anayasa tarihimizin detaylarını yazdı. Yerel seçimlerin sıcaklığı, siyaset masalarında hissedilmeye başlamışken, muhalefet kanadındaki farklı denklemlerle ortaya çıkan ittifak dilemmasının üzerinde Zakir Avşar dururken, İYİ Parti’nin ittifak sonrası üçüncü yol ihtimalleriyle dolu sancılı yönüne ise Baki Laleoğlu odaklandı. Seçimlerin etkisiyle de kendine fazlaca yer bulan mülteciler ve göç meselesini ele alan Yenal Göksun, “kim sorumlu” sorusuna cevap aradı. Türkiye’nin akıllı şehirler deneyimi ve belediyeler arası ilişkilerini değerlendiren Cenay Babaoğlu, bu ay yazısının ikinci bölümünü aktardı. Her geçen gün etkisiyle hayatımızdaki değişimleri artıran teknoloji başlığının Türkiye Yüzyılı’na güç katan yönlerini, rakamlarıyla Gloria Shkurti Özdemir ve Ahmet Kayhan Yıldız ortaya koydu. Dış politika dosyası ise yine farklı başlıklarla dopdolu. Karabağ zaferinin ardından güncel bir değerlendirme yapan Ferhat Pirinççi, Güney Kafkasya’daki taşların zamanla nasıl yerine oturacağını ve süreçteki meydan okumaların nasıl aşılabileceğini çok boyutlu bir çerçevede ele aldı. İstikrar yakalayamayan Irak’ın en zor sınavı olan Kerkük meselesinde, sürecin gidişatındaki olası gerginlik noktalarına Bilgay Duman dikkat çekti. Muhittin Ataman ise Suudi Arabistan’ın iç dinamiklerindeki dengeleri ele alarak, dış politikasındaki yeni açılımlarını masaya yatırdı. Dünya her gün yeni bir güç savaşına uyanırken, ülkelerin silahlanmasının önemi artıyor. Güç savaşları şekillenirken, Almanya’nın ulusal güvenlik ve ordu meselesini Zafer Meşe anlattı. İslam’a yönelik saldırılara her gün bir yenisinin eklendiği Fransa’da, Müslümanlar için getirilen yepyeni yasakları Belkıs Kılıçkaya örnekleriyle birlikte ele alarak yapılan ayrımcılığı, saygısızlığı gözler önüne serdi. Sıcak temasların yuvası olan Suriye’deki aşiret ayaklanmalarını ele alan Kutluhan Görücü, mücadelenin Türkiye’ye muhtemel yansımalarını haber verdi. Uluslararası dengelerdeki gelişmeler üzerine baktığımız başlıkta ise Esed’in Çin ziyaretinin stratejik anlamını Diren Doğan arka planıyla çözümledi. Dünya gündeminin bir başka başlığı olan İran dış politikasının denge arayışına Mustafa Caner, Doğu Akdeniz’deki çoklu ilişkilerle yürütülen sessiz savaşlara ait son gelişmelere ise Murat Aslan kapsamlı bir çerçeve sundu. Gelecek ay görüşmek üzere…