Ketenpartijen en banken hebben contact met boeren onder meer door middel van nieuwsbrieven en brochures. Dit onderzoek gaat na welke boodschappen ketenpartijen en banken uitdragen over de toekomst van de landbouw en in hoeverre deze samengaan met de door het Ministerie van LNV gewenste transitie richting natuurinclusieve landbouw.

In Oudenhoorn wordt begin 2023 een zonnepark gebouwd door Farm Frites en zal eind 2023 operationeel zijn. In 2021 is het terrein en de aangrenzende natuurdijken geïnventariseerd door studenten van de HAS Hogeschool. In 2022 heeft Wageningen Environmental Research de locatie opnieuw geïnventariseerd en deze inventarisatie dient als nulmeting voor de aanleg van het toekomstige zonnepark. De volgende soortgroepen zijn geïnventariseerd: vegetatie, dagvlinders en libellen. Ook de kwaliteit van de bodem is geanalyseerd. Er kan echter geen verantwoorde vergelijking gemaakt worden tussen de data van de studenten in 2021 en van de onderzoekers in 2022. Dit komt door waarnemerseffecten, verschil in aanpak, ervaring en soortenkennis, en niet nauwkeurige gps-locaties. Om een betere bedekking van plantensoorten op de dijken te realiseren, is het belangrijk om de dijken twee keer per jaar te maaien en het maaisel af te voeren.

Dit rapport brengt in beeld wat bekend is over de effecten van natuurherstelmaatregelen op drie soortgroepen (vaatplanten, dagvlinders en broedvogels) middels een systematische review van literatuur. Aanvullend is een analyse uitgevoerd in vier gebieden, waarbij met behulp van luchtfoto’s en SNL-monitoringsgegevens de effecten en kosteneffectiviteit van natuurherstelmaatregelen bepaald zijn. De literatuuranalyse laat zien dat het effect van de omvorming van landbouwgrond naar nieuwe natuur positief is op de soortenrijkdom en abundantie van de drie onderzochte soortgroepen in het algemeen en specifiek voor doelsoorten van het beleid. Voor natuurherstelmaat-regelen in bestaande natuur is het beeld wisselender: deze maatregelen laten vaker niet de gewenste toename zien in soortenrijkdom (alle soorten of alleen de doelsoorten) of soortenabundantie. De methode om het effect van natuurherstelmaatregelen te bepalen via luchtfoto-interpretatie in combinatie met SNL-data ziet er voor vaatplanten veelbelovend uit. Ook voor dagvlinders is de methode toepasbaar, maar voor broedvogels lijkt de methode minder geschikt. De twee indicatoren om de kosteneffectiviteit te bepalen zijn eveneens toepasbaar, maar dienen idealiter gebaseerd te worden op daadwerkelijke kosten. Aangezien deze niet beschikbaar waren, is er gebruik gemaakt van normkosten.