Senenin son ayında Suriye’deki iç savaşın ve BAAS zulmünün sona erişini müjdeli bir haber olarak aldık ve yeni yıla da tüm savaşların bitmesi umuduyla giriş yapıyoruz. Suriye adına yaşanan büyük zaferi, bu sayımızda geniş bir dosya ile ele alıyoruz. Yeni Ortadoğu jeopolitiğinde İran, Rusya ve İsrail için yeni Suriye’nin anlamını, fırsatlar ve krizler bağlamında Kemal İnat analiz etti. Suriye yeniden kurulurken en çok mülteciyi ağırlayan ülke olan Türkiye’nin geri dönüş politikalarının ne şekilde işlemesi gerektiğini anlatan Bekir Berat Özipek, ayrımcı ve ırkçı siyasete teslim olmamanın yolunu yazdı. Cengiz Alğan, son gelişmelere de değinerek CHP’nin Suriye’ye bakış açısı üzerinden yenilenmeyen sol muhalefetin karnesini değerlendirdi. Suriye’de devrime giden yolu ve yolun yeni sahiplerinin kılavuzluğuna dair okumaları Esma Saeb Afandi yaptı. Ömer Behram Özdemir, muhaliflerin 11 günlük hızlı operasyonunu sağlayan gelişim sürecine dikkat çekerken Kutluhan Görücü bölgede PKK/YPG’nin neden var olamayacağını anlattı. Emre Karaca, Rusya’nın Suriye’deki akıbetine dair öngörülerde bulunurken Haydar Oruç, Suriye’de eski hesapları silmeye çalışan İsrail’in planlarını masaya yatırdı. Turgay Şafak, Suriye’deki gelişmelere İran’ın bakışını medya haberleri üzerinden bizlere aktardı, Serhan Afacan da Suriye gelişmelerinin İran dış politikasına dair etkilerinin muhasebesini gerçekleştirdi. Esad’ın gidişi sonrası BAE ve Suudi Arabistan’ın politikalarının nasıl şekilleneceğini Hamdullah Baycar arka planıyla çözümlerken devrimin Lübnan’a yansımalarını Tuba Yıldız tüm başlıklarıyla ele aldı. Yeni Suriye’nin kuruluşundaki zorlukları Samir Seifan, ülkedeki büyük yıkıma dikkat çeken ve örnekleriyle kalkınmanın yolunu çizerek taraflara düşen görevleri Salih Kaya ele aldı. Diğer taraftan devam eden dış politika gündemine dair farklı başlıklı yazılarımız da bu ayki sayımızda. Türkiye’nin çözüm odaklı yaklaşımının devletlerarası ilişkileri düzeltmedeki rolüne dikkat çeken Tunç Demirtaş, olası yeni ara buluculuk mecralarını BAE-Sudan bağlamında inceledi. Ursula von der Leyen’in geçmiş ve gelecek incelemesini yapan Filiz Cicioğlu, bilhassa Trump’lı ABD karşısındaki AB’nin macerasına odaklandı. Yapay zekâ ile kızışan teknoloji yarışında ilgi, çip rekabetine yönelirken arka planda kalan Grafik İşlemci Birimlerinin kilit rolünü Gloria Shkurti Özdemir detaylandırdı. Teknokrat kardeşlerle kurulan Trump 2.0 döneminin yenilik ile demokrasi dengelemesine Alp Cenk Arslan parantez açtı. Duygu Çağla Bayram, Bangladeş ve Hindistan arasındaki gelişmelere iyimser yaklaşımın zorluğuna dikkat çekerken Almanya’daki erken seçim sürecinin gelişmelerini Erkut Ayvaz irdeledi. Topluma dair en mühim konuların başında gelen küresel iklim krizine dikkat çeken Elif Habip, Türkiye’de başlatılan Sıfır Atık Projesinin detaylarına ve Almanya örneğine yoğunlaştı. Zakir Avşar dezenformasyon kirliliğinin yıkıcı etkilerinin boyutlarına ve alınması gereken önlemlere dair bir çerçeve çizdi. Dijital propaganda aracı olarak kullanılan video oyunlarını ele alan Hamza Kızılkaya, Türkiye’de ve dünyada özellikle çocuk ve gençlerin nasıl bir tehlikeye sürüklendiğini verilerle ortaya koydu. En çok tartışılan konuların başında gelen eğitim meselesinde Yusuf Alpaydın eğitim sistemini ve öğretmenlere yüklenen beklentileri yazdı. Eğitim dünyasında da yerini alan yapay zekânın üniversiteler için fırsat mı tehdit mi oluşturacağına dair değerlendirmeyi İsmail Güleç yaparken, Fatih Sinan Esen yapay zekâ eğitiminin doğruları ve yanlışlarını ortaya koydu. Yeni yılın hayırlara vesile olmasını, başta Filistin’deki insanlık dramı olmak üzere tüm zulümlerin ve katliamların son bulmasını diliyoruz. Gelecek sayımızda görüşmek üzere…

Bu ay güncel, dopdolu, çeşitli içeriklerle ve yüzlerce isimle tam 100 sayı olduk. Mayıs 2015’ten beri bizleri yalnız bırakmayan okuyucularımıza Kriter ekibi olarak teşekkür ediyoruz. Bu sayıya Kriter özel içeriği ile başladık. İlk günden beri bizlere katkılarını sunan Kriter Yayın Kurulu Üyesi Meryem İlayda Atlas, dergi yayıncılık tarihi ve anlamı üzerinden kaleme aldığı yazısında, Kriter özelinde basılı yayınların çağa katkılarını ve sürecin zorluklarını anlattı. Kendisinden görevi devraldığım eski Yayın Koordinatörü Ferhat Pirinççi ve bendeniz, Kriter’e dair duygu ve düşüncelerimizi sizlerle paylaştık. Bugüne kadar yapılanları toplu bir çerçevede görmek için Kriter hakkında küçük infografikler hazırlandı. Ayrıca siz değerli okuyucularımızdan gelen bazı destek yorumlarını da yine sizlerle paylaştık. 100 sayı demek, ardımızda kalan 10 yıl demek. Geçen süreç boyunca iyi kötü birçok olaya birlikte şahitlik ettik. Türkiye’nin on yılını bir dosya ile ele aldık. Yasin Aktay, Türkiye’nin bu on yıllık değişiminde eğitim, aile ve siyaset konularını masaya yatırdı. Türkiye vizyonunun ekonomik modelini Kerem Alkin ele aldı. Zorlu yıllar ve AK Parti başlığı altında son on yılın iktidar siyasetini Zakir Avşar incelerken, muhalefetteki bitmeyen çözümsüzlük siyasetini ise Cengiz Alğan aktardı. Ortadoğu sahnesini değerlendiren Kemal İnat; Suriye ve İran meselelerinin Türk dış politikasına etkilerini yazdı. Köprünün altından çok suların aktığı savunma sanayiinin on yıllık serüvenini Ahmet Alemdar, takipçilikten oyunculuk pozisyonuna geçtiğimiz teknolojik evrimi Gloria Shkurti Özdemir ve günlük rutinlerimizi en çok etkileyen şehircilik başlığını ise Cenay Babaoğlu yorumladı. Küresel siyasetteki kırılmaları analiz eden Abdurrahman Babacan, Avrupa vizyonunun nereye evrileceğini işaret eden noktaları ve bugüne getiren süreci inceledi. Yeniden seçilen Trump’ın “önce Amerika” stratejisinin şifrelerini Hakan Çopur tahlil ederken, Rıfat Öncel, Trump döneminde Avrupa savunmasının muhtemel dinamiklerinin röntgenini çekti. ABD öncülüğündeki Beş Göz istihbarat ittifakının geleceğini konu alan Alp Cenk Arslan, bu ittifakı tüm boyutlarıyla analiz etti. Trump’ın yeniden gelişi sonrası Avrupa’nın “acı” çıkmazındaki sorulara, güvenlik ve rekabet boyutlarıyla Salih Kaya cevap aradı. Türkiye-AB ilişkilerindeki dalgalı seyre dikkat çeken Filiz Cicioğlu analizinde, Türkiye’nin iç politik gelişmelerinin de süreci etkileyeceğinden bahsetti. Muhterem Dilbirliği, seçim sonucuyla büyük bir kırılma yaşayan Almanya’nın kısa sürede en uç aşırı sağa teslim olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekti. Türkiye’nin çeşitlendirilmiş ekonomik yapısını besleyecek adımlar atması gerektiğinden bahseden Harun Türker Kara, ekonomideki büyüme ve bölgesel dinamikleri kaleme aldı. İsrail, Ramazan’da da çocukları ve kadınları öldürmeye devam etti. Kısa ömürlü ateşkesin akıbetinden bahseden Haydar Oruç ise İsrail’in tüm dehşetine karşı Filistinlilerin vatanlarını asla terk etmeyeceklerini vurguladı. Washington ile Tahran arasındaki mektup diplomasisinin detaylarını ve arka planını anlatan Serhan Afacan, İran için bunun bir fırsat olma ihtimalini dile getirdi. İran’ın Suriye politikasını yazan Mehmet Koç, ilerleyen dönemlerde kritik gelişmelerin yaşanabileceğinin altını çizdi. Suriye’nin yeni dönem dış politikasını değerlendiren Ömer Behram Özdemir, Ahmed Şara’nın Türkiye, Arap dünyası ve Batı ile ilişkilerini analiz etti. Suriye’de kurulan yeni düzende, Dürziler’in durumunu Tuba Yıldız anlattı. Son dönemde bölgenin artan önemine dikkat çeken İsmail Numan Telci, Afrika Boynuzu’ndaki güç dengelerini ve güvenlik iş birliklerini yazdı. Doğurganlık mı yoksa göç mü sorusunu soran Cenk Beyaz, küresel nüfus sorununu ve değişen zihniyeti anlattı. Yapay zekâ çağında ulusal egemenliğin geleceğini insan, egemenlik ve çözüm başlıklarıyla Orkhan Valiyev ele aldı. Tüm okuyucularımızın Ramazan Bayramı’nı tebrik ediyoruz. Gelecek sayıda görüşmek üzere…

1 Haziran itibarıyla İsrail’in uyguladığı soykırımda 238 günü geride bıraktık. Batı’daki üniversitelerde öğrenciler küresel intifadaya giden yolun taşlarını döşüyorlar. Belli ki bundan sonra hiçbir şey İsrail için artık eskisi gibi olmayacak. Netanyahu için tutuklama talebi, İran Cumhurbaşkanının helikopter kazasında ölümü gibi önemli gelişmelerle uluslararası ilişkilerin hararetlendiği bir ayı geride bırakırken tüm yaşananları sizler için bir dosyada topladık. Soykırım devam ederken Amerikan Kongresi’nin “siyonizm tutkusu”nu Kemal İnat, Trump’ın seçilmesi halinde ABD ve dünyada yaşanabilecekleri Tuncay Kardaş analiz etti. Rusya-Ukrayna Savaşı dolayısıyla önemli kopuş ve sallantıların yaşandığı Avrupa’nın, muhtemel Trump başkanlığı sonrasında kendini nasıl savunabileceği sorusuna Yıldırım Turan cevap aradı. Almanya’nın giderek büyüyen ordu sorununu, ordunun güçlendirilme hedeflerini ve güncel yansımalarını Erkut Ayvaz, Birleşik Krallık’ta İşçi Partisi’nin kazandığı yerel seçimleri Filiz Cicioğlu masaya yatırdı. Fransız kolonyalizminin son perdesi Yeni Kaledonya’da yaşanan gelişmeleri Mehmet Ayfer Kancı aktarırken, Mehmet Çağatay Güler de Rusya’daki kabine değişikliğinin Rusya ve dünya açısında siyasi bir okumasını sundu. Sibel Karabel, Şi Cinping’in Avrupa ziyareti bağlamında Çin ile Avrupa’nın dalgalı ilişkilerini değerlendirirken, Yücel Acer ise Türkiye ile Yunanistan arasında inişli çıkışlı bir ilişkinin sürdüğü dönemde Miçotakis’in Ankara ziyaretinin sürece etkilerini ele aldı. Talha İsmail Duman Nekbe’nin tarihini, “geri dönüş” hakkının yeniden gündeme gelmesi üzerinden anlattı. UCM Savcısından gelen Netanyahu’nun tutuklanma talebinin gerekçeleri, karara tepkiler ve kararın yansımalarına detaylarıyla Haydar Oruç, 7 Ekim sonrasında yapısal bir krizle yüzleşmeye başlayan İsrail’e Muhammed Hüseyin Mercan projeksiyon tuttu. Soykırım karşısında sessiz kalmayan küresel kampüs aktivizmine antidemokratik müdahaleleri Muharrem Kılıç, ABD üniversitelerindeki İsrail protestolarının siyasi yansımalarını Mehmet Rakipoğlu kaleme aldı. Antisemitizm suçlamalarının araçsallaştırılmasını Kenan Ahmet Türkdoğan yazarken, ulusal güvenlik, ifade özgürlüğü ve ikiyüzlülük üçgeninde Batı’nın TikTok çelişkisini Gloria Shkurti Özdemir ve Ahmet Kayhan Yıldız birlikte yazıya döktüler. 19 Mayıs günü Azerbaycan ziyareti dönüşünde İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyeti taşıyan helikopter kaza yaptı. Düşen helikopterden kurtulanın olmadığı kaza, İran için yeni bir dönemin başlangıcı olacağa benziyor. Kaza sonrası arama kurtarma çalışmalarında bulunan ve kaza mahallini bulan AKINCI TİHA’nın operasyonunu Ahmet Alemdar detaylı şekilde aktardı. Reisi sonrası seçim çalışmalarıyla birlikte yeniden şekillenen iç dengeleri Mehmet Koç, trajik kazanın cenaze töreninden yansıyanları ve matem notlarını Emre Karaca yerinden aktardı. Yeni Kuveyt Emiri Meşal’in Kuveyt meclisini feshinin ülke ve bölge için muhtemel sonuçlarını Hamdullah Baycar, Kuveyt’in geçmişteki tecrübeleri ışığında analiz etti. 2019’dan bugüne DEAŞ serüvenini Ömer Behram Özdemir anlattı. Tunç Demirtaş, Sahel bölgesinden ABD’nin çekilmesinin bölgeye etkilerine odaklandı. Seçimler sonrası siyasette değişim beklentileri başladı. Siyasette yumuşama söylemlerini değerlendiren Hamit Emrah Beriş durumun gerçekliğini ve geçerliliğini değerlendirdi. CHP’de seçim öncesi başlayan, şimdilerde ise iz düşümlerinin yaşandığı değişim rüzgarını Fatma Zehra Özdemir ele aldı. Seçim sonrası daha da derinleşen krizinde, İYİ Parti’nin tamam mı, devam mı ikilemini Zakir Avşar yazdı. Son zamanlarda siyasetin başlıca gündem konularından olan yeni anayasa arayışının son durumunu ve siyasetteki yumuşama başlığının anayasa çalışmalarına etkilerini Cem Duran Uzun analiz etti. Dünyada sarsıcı krizlerin yaşandığı zorlu dönemde Türkiye’nin kamuda tasarruf tedbirlerinin etkilerine ve verimlilik değerlendirmesine Bilal Bağış mercek tuttu. Krizlerle gelişen ve değişen dünyada yapay zekânın akademik yazımdaki rolünü Erman Akıllı tüm boyutlarıyla ele aldı. Kriter Dergisi ailesi olarak güzel bir haberi de okuyucularımızla paylaşmak isteriz. Dergimizin kıymetli Genel Yayın Yönetmeni Burhanettin Duran, Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak atandı. Vermiş olduğu kıymetli katkılar için teşekkür eder, yeni görevinde muvaffakiyetler dileriz. Yayın Kurulu üyemiz Nebi Miş, bu vesileyle dergimizin yeni Genel Yayın Yönetmeni olmuştur. Kendisine bu yeni görevinde üstün başarılar diliyoruz. Ayrıca bu ay idrak edeceğimiz Kurban Bayramımızın başta Filistinli mazlumlar olmak üzere tüm Müslüman alemine barış ve huzur getirmesini niyaz ediyoruz. Gelecek ay Temmuz-Ağustos ortak sayımız ile görüşmek üzere…