In een deskstudie zijn de effecten van mono-vergisten op een melkveebedrijf op veengrond met 150 koeien en 80 ha grasland onderzocht. De effecten van mono-vergisten op uitstoot van ammoniak en broeikasgassen (methaan en lachgas) zijn in beeld gebracht, evenals de gevolgen voor het inkomen. In deze studie zijn drie manieren van mono-vergisten onderzocht: Vergisten van mest die lang in de put heeft gezeten (oude mest). Vergisten van verse mest die kort in de put heeft gezeten. Vergisten van de feces fractie na primaire mestscheiding. Vergisten van verse mest leidt tot de grootste reductie van de emissies van methaan en ammoniak. Vergisten van feces is economisch het meest aantrekkelijk, terwijl oude mest vergisten leidt tot een daling van het inkomen. Dit vanwege een lage methaanopbrengst.

Het ministerie van LNV wil duidelijk hebben of mestvergisting bij kan dragen aan de klimaatdoelstellingen waar de landbouw aan moet voldoen. De vraag is of mestvergisting kan bijdragen aan de reductie van broeikasgas- en ammoniakemissie, wat het (lange termijn) effect is op de organische stofopbouw en of het toevoegen van extra organisch materiaal aan de mest in de mestvergister hierop van invloed is. In deze studie is gekeken naar verschillende scenario’s: rundveedrijfmest, varkensdrijfmest, beide mest typen 100% vergist en beide mest typen met covergist met organisch materiaal. Uit de literatuur komt naar voren dat er nog weinig (veld)onderzoek gedaan is naar het verschil in effect dat mestvergisting heeft op de emissies en opbouw van organische stof in de bodem. Toedieningstechniek, (weers)omstandigheden, viscositeit van de mest en bodemcondities bepalen of mestvergisten wel of niet bijdraagt aan emissiereductie. Het wel of niet meteen afvoeren van de mest naar de vergister blijkt volgens het gebruikte vergistingsmodel het meest te bepalen of vergisting bijdraagt aan de reductie van broeikasgas- en ammoniakemissie. Monovergisting met rundveedrijfmest blijk volgens het organische stof model substantieel meer bij de dragen aan de organische stof opbouw in de bodem dan de overige meststypen.

Inzicht is verkregen van de technische en economische haalbaarheid van het winnen van hoogwaardige stoffen uit kalvermest. Aanbevolen wordt om in te zetten op de winning van humuszuren bij (an)aerobe behandeling, en het winnen van eiwitten voor cosmetica of een technologische toepassing. Een interessante richting is tevens het vinden van synergie bij de winning van de betreffende stoffen, zodat de winning van meerdere stoffen (bijvoorbeeld ook vetzuren of hormonen) mogelijk worden. Mengsels met verschillende organische stoffen met vergelijkbare eigenschappen kunnen mogelijk ook een toepassing hebben. Technologisch onderzoek zal moeten uitwijzen welke extracties mogelijk zijn en wat mogelijke toepassingen kunnen zijn. Voor het winnen van hoogwaardige stoffen zal scheiding bij de bron van faeces en urine en een snelle verwerking een pré zijn.

In deze rapportage is geïnventariseerd welke bestaande en nieuwe technologie perspectief biedt voor toepassing in productieprocessen voor het verwaarden van mest en welke knelpunten optreden bij de implementatie van deze technologie. Technieken zijn beschreven, beoordeeld en ingedeeld in de volgende categorieën: reguliere technieken, technieken met hoogwaardige producten buiten de mestmarkt, optimalisaties van bekende mestverwerking en doorbraaktechnieken. De technieken in de categorieën optimalisaties en doorbraaktechnieken zijn door experts beoordeeld. Geformuleerd is welke technieken nader onderzoek verdienen. De voorliggende inventarisatie levert een breed scala aan technieken op waarvan de implementatie sterk afhangt van de beleids- en marktomstandigheden, en van het doel waarvoor men ze wil inzetten.

Deze verplichting kan op verschillende manieren worden ingevuld.

Naar aanleiding van de resultaten van een eerdere studie naar varkensmestverwaarding in het kader van het project NL Next Level mestverwaarden zijn een aantal verdiepende onderzoeken uitgevoerd. Hiervoor zijn een emissiemodel en een massabalans en kostenraming voor mestverwerking opgesteld. Er zijn scenario’s doorgerekend, waarbij vooral gekeken is naar verschillende stalsystemen(sneller mest afvoeren, emissie reducerende maatregelen en scheiding urine en feces) en de effecten op ammoniak en broeikasgasemissies en de haalbaarheid van de mestverwerking.

Uit eerder onderzoek bleek een relatie tussen het orthofosfaat-gehalte en de pH in feces bij vleesvarkens en gespeende biggen. In dit rapport is een oriënterend onderzoek gedaan of het orthofosfaat-gehalte in feces en mengmest bij vleesvarkens ook hoger is als we benzoëzuur aan het voer toevoegen. Benzoëzuur beïnvloedt namelijk de pH van de urine en de mengmest. Uit het onderzoek blijkt dat de pH daling van urine en mest minder groot was dan verwacht. Ook bleek dat het % orthofosfaat ten opzichte van totaal fosfaat laag was in de mengmest, maar in de verse urine en feces was dit percentage ongeveer 25%.

In het kader van het project NL Next Level mestverwaarden is onderzoek uitgevoerd naar emissies, massabalansen en kosten voor verschillende mestbewerkingsopties op rundveebedrijven. Hiervoor zijn een emissiemodel en een massabalans en kostenraming voor mestverwerking opgesteld. Er zijn scenario’s doorgerekend, waarbij vooral gekeken is naar verschillende stalsystemen (sneller mest afvoeren, emissie reducerende maatregelen en scheiding urine en feces) in combinatie met al dan niet mestbewerken en wat daarvan de effecten zijn op ammoniak en broeikasgasemissies vanaf het uitscheiden van mest tot en met de aanwending van mestproducten.