Dit rapport inventariseert meetmethoden en meetlatten voor biodiversiteit en verkent de werkende principes van Citizen Science voor toepassing in de PPS Boeren met biodiversiteit. Deze PPS ontwikkelt een participatief monitoringsinstrument voor boeren in de akkerbouw en werkt aan een verdere praktijktoets van de Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw KPI systematiek.

De BiodiversiteitsMonitor Akkerbouw (BMA) meet met Kritische Prestatie Indicatoren (KPI) de bijdrage van akkerbouwers aan het creëren van gunstige condities voor biodiversiteit in en rondom de akker. Dit rapport beschrijft de resultaten van de praktijktoets met zestien akkerbouwers. De databeschikbaarheid en rekenregels voor de KPI’s zijn hierbij getest.

Brede review over biodiversiteit in de akkerbouw die de belangrijkste trends en factoren toelicht. Met een literatuurstudie KPI-biodiversiteit,, een integratie van resultaten van de brede review en de literatuurstudie, en een overzicht van handelingsmogelijkheden door akkerbouwers waarbij per KPI een lijst met maatregelen wordt gepresenteerd die bijdragen om de score op de desbetreffende maatregel te verbeteren.

Staatsbosbeheer probeert natuurinclusieve landbouw te stimuleren door aan een aantal boeren langjarig grond te verpachten onder de voorwaarde dat zij hun bedrijfsvoering aanpassen. Dit rapport beschrijft de interdisciplinaire methoden van monitoring van zeventien van deze landbouwbedrijven.

In 2020 is voor de tweede Lerende Evaluatie van het Natuurpact (LEN) door PBL en WUR een landelijke analyse uitgevoerd naar de effectiviteit van herstelmaatregelen op de biodiversiteit. De resultaten van de analyse kwamen niet geheel overeen met de verwachting. Vanwege de omvang en complexiteit van deze eerste analyse op landelijk niveau zijn er mogelijk verbeterpunten in de methode te vinden. Daarom is een verdiepend onderzoek uitgevoerd op gebiedsniveau, waarbij de resultaten uit de landelijke analyse zijn besproken met terreinbeheerders van zes natuurgebieden. Conclusie is dat er verbeteringen mogelijk zijn in zowel de kaarten met herstelmaatregelen, de biodiversiteitskaarten als in de analyse naar het verband tussen maatregelen en biodiversiteit. De kaarten met herstelmaatregelen zijn niet altijd compleet of bevatten locaties waar in werkelijkheid geen herstelmaatregelen zijn uitgevoerd. Het beeld dat ontstaat uit de biodiversiteitskaarten voor broedvogels en vaatplanten wordt niet altijd herkend door de terreinbeheerders en soms zijn de nu in de analyse geselecteerde soortgroepen te beperkt. Bij de analyses naar het verband tussen herstelmaatregelen en biodiversiteitstrends is het zaak preciezer te kijken naar het moment van uitvoer van de maatregelen en het moment van biodiversiteitsdata, naast de actualiteit van de beheertypen.

Het ministerie van LNV is mogelijkheden aan het verkennen om de aanplant van agroforestry in Nederland te stimuleren. Om het ondersteunen van aanplant te vergemakkelijken, wordt onderzocht of agroforestry kan worden opgenomen in de Catalogus Groenblauwe Diensten. Er bestaan echter zorgen over agroforestry als mogelijke introductieroute voor invasieve exoten. Deze kunnen zich namelijk snel verspreiden en vermeerderen buiten een agroforestry-perceel en daar inheemse soorten verdringen. Het ministerie van LNV heeft daarom gevraagd om richtlijnen op te stellen voor agroforestry in het kader van de risicobeperking van invasieve exoten op de Nederlandse natuur.

De Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw (BMA) is een instrument dat door middel van Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) de prestaties voor biodiversiteit meet van een akkerbouwbedrijf. KPI’s drukken condities uit die cruciaal zijn voor biodiversiteit op en om akkerbouwbedrijven en waarop boeren direct invloed kunnen uitoefenen met maatregelen. Dit rapport beschrijft voor elke KPI de drempel- en streefwaarden zodat scores van bedrijven geduid kunnen worden ten opzichte van doelen.