Bu rapor Türkiye’de farklı toplumsal-ideolojik pozisyonlara karşılık gelen gazetelerde mülteci temsilinin nasıl olduğunu ortaya koyacaktır.

Climate change has become one of the primary drivers of human migration, with many observers predicting that its impact will outweigh all other man-made factors in the near future. While some natural disasters, such as earthquakes and floods, result in immediate and direct human displacements, climate change-related emergencies, such as drought and erosion, result in slow but steady migrations. As climate change increases the likelihood of natural disasters, the consequences will have far-reaching implications for local and cross-border displacements, as well as international policymaking. The edited volume combines two broad objectives. First, it intends to present an alarming and innovative perspective on climate change through case studies from around the world. Second, it will provide a new perspective on migration from the perspective of global and regional dynamics that force people to migrate. With a special emphasis on Türkiye’s climate change policy and its organizational capacity to meet new challenges that have emerged, especially after its successful response to the massive influx of Syrian refugees, the edited volume overall aims to inspire international organizations and governments to find long-term solutions to this dynamic process.

Aralık başı itibariyle 50 küsur günü geride bıraktığımız Gazze saldırısında İsrail, insanlık ve savaş suçlarını işlemeye devam ediyor. Bu ay tüm gelişmelerin detaylıca ele alındığı bir Filistin dosyası hazırladık. Filistin’deki meseleyi geçmişiyle ele alarak sorunun ne olduğunu, ne olmadığını Ferhat Pirinççi anlatırken, Siyonizm-Evanjelizm ittifakının çocuğu İsrail’in, nasıl İslam dünyasının sorunu haline getirildiğini Ramazan Yıldırım kaleme aldı. İsrail’in katliamları devam ederken, kendi içindeki hareketlenmelerin İsrail siyasetine yansımasını Gökhan Çınkara, İsrail kamuoyundaki protesto ve alkışları ise Tuğçe Ersoy Ceylan detaylandırdı. İsrail’de yükselen aşırı sağı Bilgehan Öztürk, İsrail işgalinin ilhak girişimine dönüşme sürecini Bora Bayraktar, İsrail’in savaş suçlarının nasıl yargılanacağını Yücel Acer inceledi. Dünyanın gözü önünde yaşananlar, tüm kurum ve kuruluşları harekete geçirme mecburiyetinde bırakacak haldeyken, çok fazla ses çıkmaması en büyük sorun halini aldı. İslam İşbirliği Teşkilatı’nın gelişmelerdeki rolünü Muhittin Ataman, Körfez ülkelerinin Filistin politikasızlığını Mehmet Rakipoğlu masaya yatırdı. Batının olaylara yaklaşımını da ele aldığımız yazılarda, ABD’nin İsrail saldırganlığını desteklemesinin stratejik ve jeopolitik boyutlarını Kasım İleri, Holokost borçlusu Almanya’nın Gazze politikasını Kemal İnat, İsrail’e yaklaşımda Macron’un U dönüşlerini ise Belkıs Kılıçkaya analiz etti. Soğuk Savaş’ın Ortadoğu’daki etkili oyuncusu Rusya’nın şimdiki yokluğuna Mehmet A. Kancı yoğunlaştı. Küresel düzenin geleceğine değinen Diren Doğan, Çin’in Filistin sorununa yaklaşımını aktarırken, Türkiye ile yakın ilişkilere sahip Azerbaycan’ın Filistin meselesinde İsrail’e karşı tutumuna riskler bağlamında Cavid Veliyev değindi. Afrika’nın Filistin politikasını ise Tunç Demirtaş çok boyutlu bir şekilde kaleme aldı. Batının devlet politikalarındaki İsrail taraftarlığına rağmen halkın Filistin için sokaklara çıkması, eylem ve protesto gösterileri düzenlemesi, sosyal medya aracılığıyla herkese ulaşıyor. Batı medyası ise kör tutumuna devam ediyor. Gazze’yi umursamayan Batı medyasını İbrahim Efe, söylemsel mücadeleyi Yenal Göksun ortaya koydu. Modern Batı paradigmasının yıkılışına İhsan Aktaş kapsamlı bir çerçeve sunarken, İslamofobi’nin arka planındaki antisemitizme Betül Avcı dikkat çekti. İsrail saldırılarının Batı’nın düşünce ve değer dünyasını yıkmasına Fatma Zehra Özdemir, Batı medyasının Ukrayna ile Gazze’de yaşananları nasıl farklı sunduğuna ise Hilal Ceren Kara odaklandı. Medya ve kamuoyunda farklı savunmalar yaşanırken, tüm dünyada başlayan İsrail ürünlerine yönelik boykotun röntgenini Abdulkadir Develi ve Mustafa Erdem birlikte çekti. Yeni yıla yaklaşmak Türkiye için de yerel seçimlerin habercisi niteliğinde. 2024 Mart’ta yapılması planlanan seçimler öncesi, parti değerlendirmelerimiz bu sayıda da yer alıyor. Yerel seçimlere giderken siyasetin genel nabzını Nebi Miş, muhalefet cephesindeki değişim sancılarının ardından yeni CHP’nin nabzını Baki Laleoğlu, suların bir türlü durulmadığı İYİ Parti’nin nabzını Zakir Avşar tuttu. Filistin konusunda partilerin yaklaşımlarını ise Murat Yılmaz aktardı. Meclis iç tüzüğündeki gerçekleşmesi beklenen reformu da Mert Hüseyin Akgün yazdı. Bu arada dergimizde bir bayrak değişimi yaşanıyor bu sayıyla birlikte. Yusuf Özkır ve Nebi Miş’in ardından 60. sayıdan itibaren yürüttüğüm Yayın Koordinatörlüğü görevini Mustafa Caner’e devrediyorum. Göreve başladığım günden bu sayıya kadar büyük desteğini gördüğüm başta Genel Yayın Yönetmenimiz Burhanettin Duran ve Yayın Kurulu Üyelerimiz olmak üzere, arka planda yoğun bir emek veren Kriter ekibimize, yazarlarımıza ve elbette siz değerli okuyucularımıza teşekkür ederim. Gelecek sayıda görüşmek üzere…

Seçim ayı olan Mart’ın günlerini eksiltmeye başladık. 31 Mart yaklaştıkça harareti artan atmosferi, tartışılan adayları, kampanyaları, işin uzmanlarıyla masaya yatırdık. Star Gazetesi yazarı Halime Kökçe, Sabah Gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu ve SETA Siyaset Araştırmaları Direktörü Nebi Miş, seçime dair sorularımızı cevapladılar. Zaman ayırdıkları için kendilerine teşekkür ediyoruz. 2024 yerel seçimleri öncesindeki son sayımızda seçim çalışmaları değerlendirmeleriyle dopdolu bir dosya hazırladık. Cumhur İttifakı adaylarının performans ve çalışmalarını Hamit Emrah Beriş, muhalefetin seçim stratejisini ise Murat Yılmaz değerlendirdi. Millet İttifakı, Mayıs seçimi sonrası dağıldı. Ana muhalefet olarak çözülmeler yaşayan CHP’nin politik açmazlarını ve sınırlarını Metin Özkan, Millet İttifakı’na katkıları ve ittifaktan aldıkları çokça tartışılan küçük partilerin son durumunu Cengiz Alğan analiz etti. Kaybettiği sosyopolitik meşruiyeti en azından muhalif seçmenin gözünde geri kazanmak için “kent uzlaşısı” icadıyla CHP üzerinden yeni bir stratejiye geçen DEM Parti’nin seçim çalışmalarını ve görünür görünmez ittifaklarını Baki Laleoğlu aktardı. Fadime Özkan ise ittifakın dağılmasından sonra iç problemleriyle baş başa kalan İYİ Parti’nin varoluş ve haysiyet mücadelesini kaleme aldı. Cumhur İttifakı ile anlaşamayan Yeniden Refah Partisi’nin bu serüvendeki yolunu kaleme alan İhsan Aktaş, partileşme sürecine dair denklemleri ortaya koydu. Yönetimlerdeki belediye hizmetlerini değil algı siyasetini kullanan sosyal medya çalışmalarını İstanbul özelinde değerlendiren F. Zehra Özdemir, zıt kutupların rekabetinin muhasebesini yaptı. Yerel yönetimler liderliğinde şehirlerin küresel olarak nasıl öne çıkacağını Tarkan Oktay, yerel yönetim ile demokrasi arasındaki ilişkide yeni küresel gelişmeleri ise Serdar Gülener okuyucunun dikkatine sundu. Yeni nesil şehircilik anlayışına Cenay Babaoğlu, şehirlerin dönüşümünde kritik öneme sahip dirençli şehir kavramına ve gerekliliklerine Oğuzhan Erdoğan mercek tuttu. Yeniliklerle dijital dönüşümün ve yapay zekânın belediyecilik hizmetleri boyutuna Erman Akıllı odaklanırken, şehirlerdeki acil doğa ihtiyacını karşılayan Millet Bahçelerine ise Ayşenur Atalay kapsamlı bir çerçeve sundu. Türkiye’nin geleceğinde kilit taşı önemine sahip nüfus politikalarındaki durumu ve strateji seçeneklerini Faruk Taşçı masaya yatırdı. Totaliter zihniyet ve terörizmi Atilla Yayla, Anayasa Mahkemesi ve hukuk reformu tartışmalarını da Cem Duran Uzun kaleme aldı. Kemal İnat, 7 Ekim’den beri saldırılarına devam eden İsrail karşısında AB’nin Gazze soykırımı politikasının röntgenini, iki üst düzey ismi Borrell ve von der Leyen üzerinden çekti. İsrail’in beklenen Refah saldırısına ve muhtemel sonuçlarına Haydar Oruç yoğunlaşırken, soykırımın uluslararası hukuk arenasındaki Batı medyası yansımasını ise İbrahim Efe kaleme aldı. İsmail Numan Telci, normalleşen Türkiye-Mısır ilişkilerini küresel jeopolitik denkleminde çok boyutlu bir bakış açısıyla incelerken, F-16 anlaşması sonrası Türk-Amerikan ilişkilerinde yeni sayfanın mümkün olup olamayacağı sorusuna Hakan Çopur cevap aradı. Tunç Demirtaş ise Türkiye’nin Afrika Boynuzu'nda artan ağırlığını ve jeopolitik etkilerini arka planıyla birlikte çözümledi. Savunma Sanayiinde çok çok önemli bir adım daha attık. Gök vatanla buluşan Türkiye’nin beşinci nesil savaş uçağı KAAN’ın Türk Hava Kuvvetleri’ne getireceği çarpan etkisini Ahmet Alemdar kapsamlı bir çerçeveyle sundu. Mehmet Koç İran’daki genel seçimleri ve ülke siyasetinin geleceğini konu alırken, Mehmet Rakipoğlu ise Suudi Arabistan’ın yeni kimlik arayışına değindi. Gelecek sayıda görüşmek üzere…

2023 gündemimizde seçim olsa da son yıllarda önemini dünya olarak daha iyi kavradığımız çevre konuları da gündemde kendine yer buluyor. Bugünümüzü ve yarınımızı etkileyecek bu önemli konuda çok farklı başlıklar karşılıyor bizi. Kriter olarak Yeşil Kalkınma Devriminden 2053 net sıfır emisyon hedefine ve çevreye saygılı iklim dostu şehirlere kadar tüm başlıkları dosyamızda ele almaya ve sizlere aktarmaya çalıştık. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da bu yolda gelinen aşamayı ve yapılan planlamaları anlattı; kentsel dönüşümden yeşil dönüşüme, sosyal konuttan sıfır atığa, iklim değişikliğiyle mücadele ve uyum çalışmalarından millet bahçelerine, ekolojik koridorlara kadar birçok konuda sorularımıza yanıt verdi. Mehmet Emin Birpınar ve Ersin Gürtepe, iklim değişikliğiyle mücadelede, çözümün odağında yeşil dönüşümün olduğunu vurguladı. İklim değişikliği kaynaklı afetlere, çözüm önerilerine ve bu minvaldeki politikalara hazırlık aşamalarını Kasım Yenigün yazarken, A. Menaf Turan Türkiye’nin yeşil dönüşüm politikalarından bahsetti. Tuğrul Çamaş insan eliyle bozulan dengenin bizlere dönen sorunlarını mercek altına alırken, Aytaç Yüksel de dış finansman kaynaklarının ülkemizdeki yeşil dönüşüm çalışmalarına yansıyan etkilerine değindi. Abdülkadir Develi ve Mustafa Erdem ise son 20 yılda hızla büyüyen Türkiye’deki sosyal konut uygulamalarını ve son birkaç yılda hızla gelişen Türkiye’nin konut diplomasisini ele aldı. Siyaset gündemimizde ise seçimler, 28 Şubat ve son dönemde Batı medyasında yükselen Türkiye manipülasyonları var. Nebi Miş, geçmişteki koalisyon pratikleri üzerinden altılı masanın geldiği yeri, Murat Yeşiltaş altılı masanın protokol metnindeki savunma, dış politika ve güvenlikle ilgili konuları masaya yatırırken, Murat Yılmaz muhalefetin savunma sanayiindeki olmayan siyasetini ve Batı’ya bağımlılığını anlattı. Altılı masanın ortaklaşamadığı konulardan biri olan enerji başlığını değerlendiren Büşra Zeynep Özdemir, muhalefetin enerji politikasının olmadığını ortaya koydu. Yüksel Okşak, muhalefetin ekonomi için hiçbir çözüm başlığı sunamadığını vurguladı. Popülizm ve popülerlik kavramlarına değinen Baki Laleoğlu, Türk siyasi tarihindeki dünü ve bugünü anlatırken, 2023 seçiminde karşımıza çıkacak popülizm türlerinden bahsetti. Bu seçimlerde yeni oy kullanacak seçmen sayısının boyutuna ve etkisine dikkat çeken Fatma Zehra Özdemir, genç seçmen kitlesinin nasıl değerlendirilmesi gerektiğini ve gençlere yaklaşımın, genç okumasının nasıl yapılması gerektiğine dair örnekler sundu. İhsan Aktaş ise 28 Şubat’a giden yolda dizilen taşları, bir siyasi zihnin oluşumunu ve sonuçlarını bizlere detaylarıyla aktardı. Batı basınında son dönemde Türkiye ile ilgili manipülasyonları, bu sayımızda üç yazarın kaleminden üç ayrı veçhesiyle ele aldık. Abdurrahman Babacan 2023 seçimleri yaklaşırken Batı medyasının geçmiş Türkiye karnesini aktardı; Yenal Göksun Türkiye’deki her seçim öncesi Batı medyasının yürüttüğü algı kampanyalarının deşifresini yaptı, İbrahim Efe de yıllardır her seçim zamanı değişmeyen döngüyü, Batı medyasının hem Türkiye hem de dünya kamuoyunda oluşturmak istediği olumsuz gündemi gözler önüne serdi. Süresi ve etkileri bakımından beklenenden çok daha büyük bir etki oluşturan Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Ankara’nın politikasını Nurşin A. Güney ele alırken; savaşın bir yıllık siyasi değerlendirmesini Vişne Korkmaz, askeri değerlendirmesini Murat Aslan, Almanya açısından değerlendirmesini Kemal İnat, tarihsel değerlendirmesini ise İsmail Ediz yaptı. Bu ay kitaplık bölümünde Mehmet Babacan SETA yayınlarından çıkan SETA Güvenlik Radarı: 2023’te Türkiye’nin Jeopolitik Ortamı isimli raporunu ve yine SETA yayınlarından çıkacak olan Ali Abo Rezeg tarafından kaleme alınan Qatari Foreign Policy: In a Precarious Decade From the Arab Spring to Gulf Reconciliation (2012-2021) isimli çalışmayı değerlendirdi.

2023 seçimlerine sekiz aydan kısa bir süre kaldı. Biz de bu sayımızda seçimler yaklaşırken siyasi partilerin değerlendirmelerini içeren kapsamlı bir dosya ile karşınızdayız. SETA Siyaset Araştırmaları Direktörü Doç. Dr. Nebi Miş ile Türk siyasi hayatında siyasi partilerin rolünü ve gelişimini, 2023 seçimlerinde ana partilerin temel politikalarını ve ittifakların durumunu konuştuk. Türkiye’de siyasi partiler dosyamızda Baki Laleoğlu, MHP’deki süreklilik ve değişimi, Bünyamin Bezci ise kendini bir yere ve kimliğe sabitleyemeyen CHP’nin popülist yol hikayesini yazdı. Yunus Şahbaz seçim ittifaklarının önemi çerçevesinde İYİ Parti’nin ittifak içinde kalmak ya da ayrı yürümek ikilemini sebepleriyle değerlendirdi. Zakir Avşar iktidar partisinden kopan DEVA ve Gelecek partilerini geçmişleri ve gelecekleri üzerinden ele alırken, Hüseyin Mercan iktidara karşı duruşlarıyla var olmaya çalışan Milli Görüş oluşumları Saadet ve Yeniden Refah partilerini, Milli Görüş’ün mezkur misyon ve gündemi üzerinden okudu. Abdurrahman Babacan HDP’nin siyasal-toplumsal meşruiyetini ve PKK faktörünü, İbrahim Efe seçim gündeminde kendine Avrupa aşırı sağına benzer gündemlerle yer edinmeye çalışan Zafer Partisi’ni, Metin Özkan da CHP’den ayrılarak Memleket Partisi’ni kuran Muharrem İnce’nin inceden gittiği yolu anlattı. Hamit Emrah Beriş ise Millet İttifakı’nın kendi içindeki benzerlik ve uyumsuzlukları ile oturdukları masanın altılı mı yedili mi olduğu tartışmasını yaptı. Murat Yılmaz yüzüncü yaşına giren Cumhuriyet’in darbeci, vesayetçi zihniyetin elinden nasıl kurtarıldığını ve bundan sonra neler yapılması gerektiğini aktarırken, Oğuzhan Bilgin Tek Parti dönemi ile başlayan ve bir nevi self-kolonyalizme dönen, son dönemde ise kırılmaya başlayan Batı’nın kültürel hegemonyasını kaleme aldı. Mert Hüseyin Akgün ise Ekim itibarıyla yeniden açılan TBMM’nin altıncı yasama yılında kendisini bekleyen işleri yazdı. Öte yandan geçtiğimiz ay “ilk evim, ilk iş yerim” temasıyla uygulayacakları projeyi açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bir anlamda 2023 seçimlerinin de startını vermiş oldu. Bu çerçevede ikinci dosyamızda sosyal konut projesi konusunu her yönüyle ele aldık. Bedrettin Kesgin tarihimizin en büyük sosyal konut projesinin önemini ve gerekliliğini anlatırken; Abdulkadir Develi sosyal konut projesinin çok boyutlu etkilerini, Ayfer Gedikli barınma ihtiyacının pandemi ve savaş sonrası düzenle nasıl daha önemli hale geldiğini, Bilal Bağış da sosyal konut projesinin piyasada ihtiyaç duyulan ekonomik hareketi nasıl sağlayacağını yazılarında detaylandırdılar. Yüksel Okşak sosyal konut projesi ile ilgili hemen hemen herkesin aklındaki soruları cevaplandırırken; Dilek Güngör, Cumhuriyet tarihinin en büyük konut projesi yapılabilir mi sorusuna ekonomik yönden, İbrahim Güran Yumuşak ise bu projenin ülkeye ne gibi getirilerinin olacağına sosyo-ekonomik yönden cevap aradı. Muhalefetin, sosyal konut projesini nasıl değerlendiremediğini de Murat Çiçek kaleme aldı. Dış politika dosyamızda ise Rusya’nın kısmi seferberlik ilanı ve yeni bölgeleri ilhak etmesi sonrasında Murat Aslan gelinen noktanın askeri okumasını yaparken, Gloria Shkurti Özdemir savaşın öngörülemezliğinde Amerikan’ın Ukrayna politikasının bıraktığı izleri ve öngörülebilecek sonuçlarını anlattı. Sibel Düz Türk İHA-SİHA’ların üretimi ve küresel pazarda talep görmesinin, Türk dış politikasına etkisini kaleme aldı. Mehmet Yüce ise yeniden hareketlenen Orta Asya’daki Kırgızistan-Tacikistan arasındaki sorunların görünen ve arka plandaki boyutlarını irdeledi. Kitap tanıtımında bu ay Mehmet Babacan, SETA tarafından yayımlanan iki kitabı tanıttı. Türk dış politikası serileriyle yıllardır referans kaynağı haline gelen Türk Dış Politikası Yıllığı 2021 kitabı ve alışılmışın dışında bir çizgide uluslararası boyutlarıyla Afganistan’ı ele alan Yüzyılın Krizi Afganistan kitabı tanıtımlarını bu sayımızda bulabilirsiniz. Gelecek sayımızda da kapsamlı bir içerikle görüşmek üzere…